بلاگ سامان ۷۲۴

آشنایی با انواع سبک های مختلف معماری ساختمان

 دنیای معماری ساختمان در طول زمان دستخوش تغییرات قابل توجه بسیار زیادی شده است و چهره های زیادی در این زمینه به شهرت دست یافته اند. معماری ساختمان به طور کلی دارای سبک های مختلف زیادی می باشد که هر یک از آن ها دارای ویژگی ها و خصوصیات بارز و مشخص است. هر یک از این سبک ها سازه های مختلف را تحت تاثیر قرار داده اند و از این روست که می توان گفت اهمیت بسیار زیادی دارند و توجه به آن ها امری حیاتی است. در این مقاله قصد داریم تا انواع سبک های معماری ساختمان را از گذشته های دور تا به امروز مورد بررسی قرار دهیم.

 

بررسی سبک های مختلف معماری ساختمان

همانطور که گفتیم معماری ساختمان دارای سبک های مختلف بسیار زیادی می باشد و آشنایی با این سبک های مختلف و شناخت ویژگی های منحصر به فرد هر یک از آن ها این امکان را برای جهانگردان و گردشگران فراهم می آورد تا سازه ها و بناهایی که در طول سفر می بینند را با آگاهی بیشتر مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند. در ادامه با ویژگی های منحصر به فرد هر یک از سبک های معماری ساختمان بیشتر آشنا خواهیم شد. در صورتی که به این رشته علاقه مند هستید و دوست دارید اطلاعات جامع و کامل در رابطه با سبک های مختلف کسب نمایید توصیه می کنیم تا پایان ما را همراهی نمایید.

سبک معماری ساختمان گوتیک

گوتیک یکی از انواع سبک های معماری ساختمان می باشد که پس از مدت ها تغییر و پیشرفت اساسی را با خود به همراه آورد. این سبک معماری دستاورد اروپایی ها بود و با استفاده از آن ساختمان ها و بناهای بلند احداث شدند. ویژگی بارز ساختمان های احداث شده با استفاده از این سبک معماری سبکی آن ها می باشد، این ساختمان ها در مقایسه با ساختمان های احداث شده با استفاده از دیگر سبک های معماری بیشتر خودنمایی می کنند. از این سبک معماری ساختمان بیشتر برای ساخت کلیساها بهره گرفته شده است و طاق های نوک تیز به کار رفته در بناها یکی دیگر از ویژگی های بارز این سبک معماری ساختمان محسوب می شود. سبک گوتیک از اواسط قرن 18 تا اواسط قرن 20 احیا شده و با قدرت بیشتری ظاهر شد. امروزه شاهد ساخت سازه هایی با این سبک معماری ساختمان هستیم.

 

نحوه تشخیص سبک معماری گوتیک

سبک گوتیک را می توان با استفاده از ویژگی هایی همچون قوس ها و طاق های نوک تیز، ستون باریک، مناره مارپیچ و ستون اصلی قوسی شکل تشخیص داد.

 

نمونه ساختمان های احداث شده با استفاده از سبک معماری ساختمان گوتیک

• کلیسای نوتردام پاریس
• کلیسای وست مینستر در لندن
• کلیسای جامع کلن در آلمان

 

معماری ساختمان رنسانس

با رعایت قوانین سبک معماری ساختمان کلاسیک یونانی ها در هنر سبک معماری رنسانس به این سبک جانی دوباره بخشید. در معماری ساختمان رنسانس تمامی تناسبات معماری کلاسیک حفظ شده است و تا حد قابل توجهی باعث زیبایی آن شده است و سبک معماری یونانی ها را با توجه به سلیقه زمان خود دستخوش تغییرات قرار داد. سبک رنسانس نسخه ای پیشرفته تر و زیباتر معماری کلاسیک می باشد.

 

ویژگی های بارز سبک رنسانس

از مهمترین ویژگی های این سبک معماری می توان به ستون هایی به شکل معماری کلاسیک و سنگ فرش ها و گنبدهای بهبود یافته نسبت به معماری کلاسیک اشاره کرد.

 

نمونه های سبک معماری رنسانس

• کلیسای جامع فلورانس و میلان
• موزه لوور پاریس
• کلیسای سن پیتر در رم

 

معماری ساختمان سبک باروک

پس از اینکه کلاه گیس های نمایشی و تجملاتی رواج یافتند سبکی از معماری ساختمان ظاهر شد که به طور قابل توجهی روی جنبه های ظاهری و تزیینی بنا متمرکز شده بود. در این دوره بیش از دیگر زمان ها المان های تزیینی بنا کاملا دقیق و با جزئیات استادانه به نما‌یش گذاشته شده بود. دوره اوج این سبک معماری به اواخر قرن 18 میلادی باز می گردد و تمام بناهایی که با استفاده از سبک معماری ساختمان باروک احداث شدند دارای جزئیات بسیار زیاد و پر زرق و برق هستند که چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کنند.

 

ویژگی های بارز سبک معماری ساختمان باروک

از مهمترین ویژگی های سبک معماری ساختمان باروک می توان به تزئینات بسیار زیبا و خیره کننده، نقاشی های روی سقف، نور و نورپردازی به شکل نمایشی اشاره کرد.

 

بناهای مشهور به سبک معماری باروک

• کاخ ورسای در فرانسه
• فواره تروی در رم
• کلیسای جامع سنت پل در لندن

معماری نئوکلاسیک

سبک معماری ساختمان نئوکلاسیک سبکی از معماری می باشد که با بخشی از دوره باروک همزمان شده است. این سبک معماری همانند سبک رنسانس از معماری ساختمان کلاسیک یونان و روم پیروی کرده است. نکته مهم در رابطه با سبک نئوکلاسیک این است که در برخی موارد از قوانین و تناسبات معماری کلاسیک بهره برده است و آن ها را با ظاهر اصلی خود به بنایی تازه تبدیل کرده است.

 

ویژگی های بارز سبک معماری نئوکلاسیک

از مهمترین ویژگی های بارز سبک معماری ساختمان نئوکلاسیک می توان به پیروی سختگیرانه ستون ها، سنگفرش ها و گنبدها از معماری اصلی خود اشاره کرد. این ویژگی باعث احداث ساختمان هایی با ظاهری جدیدتر شده است.

 

نمونه های بارز این سبک معماری

• کاخ سفید در واشنگتن دی سی
• موزه ارمیتاژ در سن پترزبورگ
• دروازه برندنبرگ برلین

سبک معماری ساختمان هنر نو

در اواخر قرن نوزده سبک معماری ساختمان هنر نو پدید آمده است و تنها تا اوایل قرن 20 دوام داشت. در این سبک از معماری از اشکال طبیعت و گیاهان ایده گرفته شده است. از ویژگی های بارز این سبک معماری می توان به انحنا و خمیدگی اشاره کرد. در عمر کوتاه این سبک معماری پاریس بیشترین استفاده را از این سبک معماری کرده است.

 

ویژگی های بارز سبک معماری ساختمان هنر نو

از مهم‌ترین ویژگی های بارز سبک معماری هنر نو می توان به خطوط خمیدگی و استفاده تزئینی از اشکال مشابه گیاهان اشاره کرد.

 

بناهای بارز سبک معماری هنر نو

• موزه اورتا در بروکسل
• ورودی متروی پاریس
• ساختمان لاویروت در پاریس

سبک معماری ساختمان آرت دکو

معماری ساختمان سبک آرت دکو در قرن بیستم ظهور یافت و تمامی زرق و برق و شکوه و جلال ساختمان های احداث شده در این قرن به این سبک معماری باز می گردد. اجزا به کار رفته در این سبک معماری بسیار گران قیمت و زیبا هستند و ساختمان های احداث شده با این سبک جذاب تا حدی ساده و بسیار شیک هستند. هزینه بالای این سبک معماری باعث شد در مدت زمان کوتاه کمرنگ شود.

 

ویژگی های بارز سبک معماری آرت دکو

از مهمترین ویژگی های سبک معماری ساختمان آرت دکو می توان به استفاده از کروم در نما، استفاده از نقش های هندسی و رنگ های زنده اشاره کرد.

 

بناهای احداث شده با استفاده از این سبک معماری

• ساختمان کرایسلر
• ساختمان امپایر استیت

سبک معماری ساختمان مدرن

سبک معماری ساختمان مدرن یک سبک مینیمالیستی معماری می باشد که روی ظاهر تزئینی ساختمان تاکید خاصی ندارد. سبک معماری مدرن بر پایه طراحی و فرم استوار است که باید تابع عملکرد باشد. در این سبک معماری ساختارها و شکل های مستطیل شکل و مکعبی دیده می شود و یکی از مهمترین ویژگی های این سبک معماری پنجره های بزرگ به کار رفته در آن می باشد.

 

ویژگی های متمایز سبک معماری مدرن

از مهمترین ویژگی های سبک معماری ساختمان مدرن نیز می توان به شکل ساده و بدون تزئینات، ساختار مستطیل شکل و استفاده از ساختار مکعبی اشاره کرد.

 

بناهای متمایز احداث شده با استفاده از این سبک معماری

• ساختمان شهرداری بوستون
• باربیکن در لندن
• فالینگواتر یا خانه آبشار در پنسلیوانیا

 

سبک معماری هایتک

سبک معماری هایتک که نام دیگر آن تکنولوژی پیشرفته می باشد، یکی از سبک های معماری ساختمان می باشد که تمامی تجهیزات و ابزار پیشرفته ای که در گذشته در داخل ساختمان خودنمایی می کردند را بیرون کشیده و آن ها را به بیرون از ساختمان منتقل می کند. در درون سازه های احداث شده با استفاده از این سبک معماری نیز فرم های انعطاف پذیر وجود دارد.

 

ویژگی های بارز سبک معماری ساختمان هایتک

از مهمترین ویژگی های این سبک معماری ساختمان نیز می توان به وجود لوله و دیگر موارد تجهیزاتی در بخش بیرونی ساختمان و نورپردازی زیاد آن اشاره کرد.

 

سازه های بارز احداث شده با استفاده از این سبک معماری

• مرکز ملی هنر و فرهنگ جرج پمپیدو در پاریس
• بانک هنک کنگ و شانگهای

معماری ساختمان سبک پست مدرن

سبک پست مدرن یکی از سبک های معماری ساختمان می باشد که تمامی جنبه ها و ابعاد خشک و غیر قابل انعطاف سبک مدرن را تغییر داده است و آن ها را به المان هایی انعطاف پذیر و زیبا تبدیل کرده است. به عقیده برخی از معماران در این سبک معماری ساختمان در برخی موارد از حس طنز و شوخ طبعی بهره گرفته شده است. گاهی اوقات در این سبک معماری نشانه هایی از سبک کلاسیک نیز دیده می شود البته این نشانه ها تا حد قابل توجهی دستخوش تغییرات شده است.

 

مهمترین ویژگی های معماری سبک پست مدرن

از مهمترین ویژگی های معماری ساختمان به سبک پست مدرن می توان به رنگ های شفاف و اشکال عجیب و غیر معمول اشاره کرد. در برخی موارد نیز نشانه های تایید سبک کلاسیک در این سبک معماری مشاهده می شود.

 

سازه های مشهور ساخته شده با استفاده از این سبک معماری

• ساختمان MI6 در لندن
• ساختمان پرتلند

معماری ساختمان سبک Neo-Futurism

سبک معماری Neo-Futurism از جدیدترین تکنولوژی ها و ذهن خلاق بهره می گیرد. متریال ها و اجزای مختلف در این سبک معماری طوری در کنار یکدیگر قرار می گیرند که تمامی مرزهای تعریف شده در علم معماری جابجا می شوند. از مهمترین ویژگی های اصلی سبک معماری Neo-Futurism می توان به ساختمان هایی که به طور عجیب پیچ و قوس خورده اند و زاویه ای که ساختمان به آن تکیه کرده است اشاره کرد.

 

مهمترین ویژگی های سبک معماری Neo-Futurism

از مهمترین ویژگی های بارز این سبک معماری ساختمان می توان به اشکال هندسی قطعه قطعه با پیچ های بسیار زیاد و غیر معمول اشاره کرد.

 

سازه های بارز احداث شده با استفاده از این سبک معماری

• مرکز فرهنگی حیدر علی اف در آذربایجان
• شهر هنرها و علوم در والنسیا
• برج The Gherkin در لندن

معماری سبک ساختار شکن

معماران با استفاده از معماری سبک ساختارشکن ساختمان ها را به گونه ای طراحی می کنند که گویی ساختمان در حال ذوب شدن می باشد. در طراحی ساختمان ها به سبک ساختار شکن به شکل موج دار هیچ گونه محدودیتی وجود ندارد. از اجزای مهم این سبک معماری می توان به دیوارهای شیب، سطح کج و المان های کج و شیبدار اشاره کرد. در ساختمان هایی که از این سبک پیروی می کنند هرج و مرج و اشکال عجیب مشاهده می شود که همگی کاملا دقیق و برنامه ریزی شده هستند.

 

ویژگی های مهم و بارز سبک معماری ساختار شکن

از مهمترین ویژگی های این سبک معماری می توان به اشکال سیال با ظاهر عجیب با متریال هایی که بازتاب دهنده نور هستند اشاره کرد.

 

سازه های برجسته احداث شده با استفاده از سبک معماری ساختمان ساختار شکن

• موزه گوگنهایم بیلبائو
• موزه فرهنگ پاپ در سیاتل

 

سبک معماری ساختمان روم شرقی

در معماری ساختمان به سبک روم شرقی از موزاییک های براق و گنبدهای فراوان استفاده می شود و اکثر معماران در این سبک تمرکز خود را روی موضوع شگفت زده کردن هنگام پدید آمدن آن ها متمرکز کرده اند. قصرهای سلطنتی ساخته شده با استفاده از این سبک معماری دارای جزئیات خیره کننده و تجملاتی با سقف های بلند و گنبدهای فراوان می باشد. زندگی در این قصرها نشان دهنده قدرت و ثروت پادشاهان ساکن این قصرها می باشد. با استفاده از این سبک معماری ساختمان مسجدها و کلیساهای زیادی احداث شده اند.

 

ویژگی های معماری سبک روم شرقی

از مهمترین ویژگی های این سبک معماری می توان به گنبدهای بسیار زیاد و جزئیات تجملاتی بنا اشاره کرد.

 

سازه های ساخته شده با استفاده از سبک معماری روم شرقی

• مسجد ایاصوفیه در استانبول
• کلیسای جامع سینت مارکو در ونیز
• کلیسای سکره کر در پاریس

 

مطالب بیشتر:

آشنایی کامل و جامع با سبک معماری اصفهانی

 همانطور که از نام معماری سبک اصفهانی مشخص است آغاز و پیدایش این سبک معماری از شهر اصفهان می باشد. اصفهان به خاطر موقعیت جغرافیایی که دارد دارای سابقه تاریخی دیرینه ای می باشد به طوری که قدمت معماری ساختمان های احداث شده در این استان به قبل از ورود اسلام به ایران باز می گردد. این شهر در برهه ای از زمان در گذشته اقامتگاه پادشاهان دوره هخامنش بوده است. سبک معماری اصفهانی پس از به سلطنت رسیدن صفویان و از زمان قره قویونلوها رواج داشته است و دوره رکود این سبک معماری در زمان پادشاهی محمد شاه بوده است. استفاده از این سبک معماری از زمان سلطنت افشاریان آغاز شده و در دوره قاجار نخستین دوره آن به پایان می رسد.

 

آشنایی با تاریخچه معماری اصفهانی

یکی از درخشان ترین دوره های هنر و معماری ایران دوره صفویه می باشد؛ زیرا ایران در این دوره تمامی زمینه ها همچون معماری و تزئینات، موسیقی و فلسفه رشد و شکوفایی قابل توجهی رخ داده است. معماری اصفهانی در متون غربی به معماری صفوی، قاجاری، افشاری و زند مشهور می باشد. این سبک معماری به مدت زمان بسیار کوتاهی قبل از بوجود آمدن سلسله صفویه باز می گردد.

پس از به قدرت رسیدن اسماعیل یکی از نوادگان شیخ صفی، عارف قرن 8 هجری و در سال 907 هجری قمری سلسله صفویه در شهر تبریز و همزمان با آغاز شدن سلطنت عباس میرزا در سال 995 هجری قمری اصفهان به عنوان پایتخت کشور انتخاب شد. اصفهان در این دوره به آبادانی و شهرت دست یافت و برخی از مهمترین بناهای ایران در آن دوره ساخته شدند.

نیاز به توسعه شهری و ساختمان سازی در این دوره شدت گرفت و مسجدهای با شکوه در کنار کاخ های حکومتی احداث شدند و دیگر بناها همچون مدرسه، حمام، بازار و کاروانسرا نیز در آن دوره احداث شدند. از مهمترین بناهای احداث شده با استفاده از معماری اصفهانی مسجد امام اصفهان، مسجد شیخ لطف الله، میدان نقش جهان، کاخ عالی قاپو و کاخ هشت بهشت می باشند.

معماری اصفهانی تا سال های زیادی همچنان رواج داشت و انحطاط کامل خود را از دوره محمد شاه قاجار تحت تاثیر جریان فرنگی سازی آغاز نمود. از مهمترین بناهایی که در دوره انحطاط معماری اصفهانی بنا شد می توان به مواردی همچون مجموعه ابراهیم خان، مجموعه وکیل، مدرسه و مسجد آقا بزرگ کاشان و شمس العماره اشاره کرد.

 

آشنایی با مهمترین ویژگی های سبک معماری اصفهانی

• در این سبک معماری طرح ها ساده شده اند به طوری که در بیشتر ساختمان های احداث شده با استفاده از معماری اصفهانی فضاها یا به صورت چهارپهلو مشاهده می شوند و یا مستطیل شکل
• در معماری به سبک آذری از هندسه قوی بهره گرفته شده است از این رو طرح های پیچیده در این ساختمان ها مشاهده می شوند و اما در معماری اصفهانی هندسه ساده، شکل ها و خط های شکسته بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است.
• در ساختمان ها میزان برآمدگی ها و تو رفتگی ها تا حد قابل توجهی کاهش یافت اما پس از آن ساخت گوشه های دنج در ساختمان رواج یافت.
• در سبک معماری اصفهانی بهره گیری از اندام ها و اندازه های یکسان در ساختمان سازی رواج یافت.
• در بناهای احداث شده با استفاده از این سبک سادگی طرح ها قابل مشاهده است.

در معماری اصفهانی انواع تاقها و گنبدها مورد استفاده قرار گرفته است. در اکثر ساختمان های احداث شده با استفاده از این سبک نیز گنبدهای گسسته میان تهی به چشم می آیند. در این سبک معماری ابتدا برخی ساخت مایه ها دستخوش تغییرات قرار می گیرند و سپس از آن ها استفاده می شود. استفاده از این روش تا حدودی کیفیت ساختمان را کاهش می دهد و به ساختمان نیز آسیب می رساند.

 

خصوصیات معماری اصفهانی

در معماری اصفهانی از تمامی نمادهای شیوه های قبلی نیز بهره گرفته شده است. در این سبک معماری در مقایسه با سبک های پیشین تنها از کاشی های هفت رنگ در عوض کاشی معرق استفاده شده است. از مهمترین خصوصیات سبک معماری اصفهانی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سادگی پلان ها و طرح ها، طرح ها و پلان ها بسیار ساده می شوند و از شکل های چهارگوش همچون مستطیل و مربع و یا اشکال هندسی شکسته چند ضلعی در ساخت این ساختمان ها بهره گرفته می شود. فرورفتگی ها و برجستگی هایی که در بناهای مختلف همچون مدرسه غیاثیه خرجرد ساخته شده به سبک آذری می بینیم در معماری اصفهانی مشاهده نمی شود.
• از جمله محدودیت های موجود در سبک معماری اصفهانی می توان به مواردی همچون محدودیت زمان و کمبود متخصص اشاره کرد.
• در این سبک معماری از کاشی های خشت بزرگ هفت رنگ در عوض کاشی معرق در آمودها استفاده شده است. مسجد امام که با استفاده از این سبک ساخته شده است در سر در آن از کاشی تراش بهره گرفته شده است اما در بخش داخلی بنا به دلیل طولانی بودن کار از کاشی خشت استفاده شده است.

 

برترین و عالی ترین نمونه ساختمان های احداث شده با استفاده از معماری اصفهانی در مجاورت میدان نقش جهان قرار گرفته اند. در میدان نقش جهان اصفهان بناهایی همچون مسجد امام خمینی، مسجد شیخ لطف الله، عمارت عالی قاپو، سر در و بازار قیصریه واقع شده اند. هر یک از این بناها دارای مجموعه هایی در اطراف خود می باشند که در دوران پادشاهان صفوی کاربرد مستمر داشته اند. کاخ عالی قاپو و تمامی ملحقات آن از جمله ساختمان توحید، خانه و کاخ چهل ستون آثار بسیار دیدنی هستند که با استفاده از سبک معماری اصفهانی ساخته شده اند.

تزئینات غیر سازه در سبک معماری اصفهانی

در معماری اصفهانی با الهام گرفتن از رستاخیز هنری و متناسب با ساختار کالبدی بناها آمودها و تزئینات غیر سازه به روش های نوین اجرا می شود.

 

کاشی های هفت رنگ

یکی از ابداعات و نوآوری ها در دوره عباسی کاشی های هفت رنگ می باشند که پس از دوره طولانی معرق کاری در معماری ایرانی و در بناهای کلاسیک مورد استفاده قرار گرفتند. صفحه های نقش دار و به هم پیوسته کاشی نما و ترک های گنبدها به صورت نگاره دار که دارای رنگ های بدیع و گل و بوته استیلیز شده هستند با استفاده از نقش های اسلیمی و هندسی تزئین می شوند.

این کاشی ها در مقایسه با کاشی های معرق دارای دوام و طول عمر کمتری هستند اما ترکیب نقش ها و رنگ آن ها دارای جلوه های زیباشناختی هستند و دارای مختصات شیوه معماری هنری اصفهانی هستند که با آغاز دوره عباسی و پس از آن در بسیاری از بناهای کلاسیک ایران مورد استفاده قرار گرفته است.

بر اساس گفته های گدار که کاشی های این دوره را به خوبی می شناسد این نوع کاشی ها دوام و ارزش کاشی های معرق را ندارند اما از آنجا که هدف از تولید آن ها این بوده که بنا در نگاه عمومی آبی به نظر برسد این کاشی ها از محبوبیت بیشتری برخوردار هستند. از آنجا که در سطح خارجی گنبدها برای رویارویی با عوامل جوی به دوام بیشتری نیاز داریم از این نوع کاشی اغلب استفاده نشده است.

از دیگر تزئینات غیر سازه ای در معماری اصفهانی می توان به رنگ پوشش ها، نقش های دیوار، نورپردازی، آیینه کاری و گچ بری، آجر چینی و آمودهای چوبی اشاره کرد.

نورپردازی در سبک معماری اصفهانی به گونه ای است که تنظیم نور با توجه به جهت تابش آفتاب و رعایت سنت درون گرایی در بناهای ایرانی انجام گرفته است. در اطراف گردن بلند گنبدها نورگیرهایی قرار گرفته است تا سنگینی نما متعادل شده و نور کافی و غیر مستقیم به داخل بنا راه یابد.

آشنایی با بناهای مهم ساخته شده با استفاده از سبک معماری اصفهانی

همانطور که گفتیم در دوره های زمانی مختلف بناها و ساختمان های مهم بسیار زیادی با بهره گیری از این سبک معماری ساخته شده اند که در ادامه قصد داریم هر یک از آن ها را به طور مختصر معرفی نماییم.

معماری اصفهانی و کاخ عالی قاپو

یکی از بزرگترین میدان های جهان که تعدادی از مهمترین بناهای معماری اصفهانی در اطراف آن احداث شده اند میدان نقش جهان اصفهان می باشد. یکی از مهمترین بناهایی که در مجاورت میدان نقش جهان احداث شده است کاخ عالی قاپو می باشد. این کاخ در اوایل قرن 11 هجری قمری به دستور شاه عباس اول احداث شده است و برای اداره امور کشور مورد استفاده قرار گرفته است. این کاخ که دولتخانه مبارکه نقش جهان نیز نامیده می شود کاخ عظیمی است که در بخش غربی میدان نقش جهان و روبروی مسجد شیخ لطف الله احداث شده است. این کاخ بر پایه بنایی که به دوره تیموریان تعلق دارد احداث شده است که به طور کلی دارای 6 طبقه می باشد و ارتفاع آن به 48 متر می رسد. کل این بنا با استفاده از سنگ سماق احداث شده است و هر طبقه از آن دارای ویژگی های خاص و منحصر به فرد خود می باشد که از جمله این ویژگی ها می توان به دیوار نگاره های رضا عباسی و شاگردانش اشاره کرد.

 

مسجد امام اصفهان احداث شده به سبک معماری اصفهانی

یکی دیگر از بناهای بسیار زیبا که استفاده از معماری اصفهانی در شهر اصفهان بنا شده است مسجد امام می باشد. این مسجد در دوره صفویه و در بخش جنوبی میدان نقش جهان احداث شده است. معمار این بنا استاد علی اکبر اصفهانی می باشد. این مسجد که دارای یک میانسرای شش ضلعی می باشد دارای دو مدرسه در بخش جنوبی نیز می باشد. مدرسه سلیمانی و مدرسه ناصری مدارسی هستند که در این مسجد و در زمان شاه سلیمان احداث شده اند. گنبد مسجد به صورت دو پوسته گسسته احداث شده است و تمامی دیوارهای آن، گنبدها و مناره ها با استفاده از کاشی معرق و هفت رنگ تزئین شده اند. این مسجد به عنوان یکی از بهترین آثار کاشی کاری ایرانی شناخته شده است.

 

مسجد شیخ لطف الله

یکی دیگر از بناهای مهم ساخته شده با استفاده از سبک اصفهانی که در بخش شرقی میدان نقش جهان واقع شده است مسجد شیخ لطف الله می باشد. با توجه به تناسبات شاهانه و شالوده وسیع این مسجد به یک نمازخانه خصوصی شباهت قابل توجهی دارد. در دوران شاه عباس این مسجد به افتخار روحانی زمان شیخ لطف الله احداث شده است و معمار این مسجد استاد محمدرضا اصفهانی می باشد.

 

معماری اصفهانی و مسجد شیخ لطف الله

ارتفاع گنبد این مسجد حدود 12 متر است که روی دیوارهای قطور این بنا واقع شده است. استفاده از کاشی کاری های زیبا، اسلیمی های آبی و سفید روی زمینه کرم-قهوه ای همراه با نورگیرهای گنبد برای تزئین این مسجد به آن جلوه زیبایی بخشیده است.

 

مجموعه وکیل شیراز

در ساخت مجموعه وکیل شیراز نیز از سبک معماری اصفهانی بهره گرفته شده است. مجموعه وکیل شیراز به طور کلی دارای بازار، مسجد و حمام می باشد که در سال 1187 هجری قمری احداث شده است. در طرح بازار وکیل از قیصریه لار بهره گرفته شده است اما از آن بازار بزرگتر می باشد. این بازار دارای دو راسته شمالی-جنوبی و شرقی-غربی می باشد.

 

بازار وکیل دارای 5 در بزرگ می باشد که ارتفاع آن ها بیش از 10 متر است. این بازار به عنوان یکی از بازارهای بزرگ ایران شناخته می شود. مساحت مسجد وکیل به حدود 20 هزار متر مربع می رسد. این مسجد دارای یک شبستان بزرگ با 48 ستون می باشد که ابعاد آن 50 در 100 می باشد. این مسجد به عنوان یکی از مسجدهای باشکوه ایران شناخته می شود.

 

مسجد و مدرسه آقا بزرگ کاشان

یکی دیگر از مهمترین بناهای ساخته شده با استفاده از سبک معماری اصفهانی مسجد و مدرسه آقا بزرگ کاشان می باشد. سال احداث این دو بنا به 1268 هجری قمری باز می گردد. این دو بنا علاوه بر کاربندی ها و یزدی بندی های بسیار زیبا دارای ویژگی های بسیار مهم و با اهمیت می باشند که از جمله این ویژگی ها می توان به موارد زیر اشاره کرد.

مجموعه آقا بزرگ و معماری اصفهانی

گنبد مسجد آقا بزرگ کاشانی روی مجموعه ای از ستون ها قرار گرفته است که از سه سمت دیوار ندارد. از این رو گنبدخانه این مسجد دارای فضای بسیار باز می باشد.

مدرسه آقا بزرگ کاشان نیز نیم طبقه بالاتر از باغچال واقع شده است و بر همین اساس سه بخش اصلی بنا یعنی مسجد، مدرسه و شبستان های آن به یکدیگر مربوط می باشند. البته به طور مشخص هر سه بخش اصلی این بنا به طور کلی از یکدیگر مجزا هستند.

 

مطالب بیشتر:

آشنایی کامل با معماری ساختمان به سبک خراسانی

 نخستین سبک معماری ساختمان ایرانی پس از ورود اسلام به ایران معماری به سبک خراسانی می باشد. با ورود اسلام به ایران ساخت بناهای مذهبی بویژه مسجدها آغاز شد. این سبک معماری به عنوان یکی از برترین سبک های معماری اسلامی شناخته می شود. از آنجا که نخستین بناها در استان خراسان ایجاد شده بودند به سبک خراسانی مشهور هستند. معماری ساختمان به سبک خراسانی در قرن های 1 تا 4 هجری قمری رواج داشته اند و با الهام از مسجدهای عربی با ساختمان های ایرانی به صورت کاملا ساده و بدون هیچگونه تزئینات احداث شده اند. در ادامه با این سبک معماری بیشتر آشنا خواهیم شد.

 

الگوبرداری از مسجد پیامبر در معماری ساختمان سبک خراسانی

معماری سبک خراسانی در رابطه با مسجدها به سبک شبستانی مشهور می باشد. توجه به این نکته از اهمیت قابل توجهی برخوردار می باشد که الگو و طرح مسجدهای اولیه اسلام از مسجد نبی اکرم در مدینه الگوبرداری کرده اند. نخستین مسجدهای اسلام در خراسان با الگوبرداری از مسجد مدینه و در فضایی چهارگوش به همراه شبستان در جهت قبله بوجود آمده است.

جهت ساخت مسجد نبی اکرم پیامبر اکرم دستور می دهند سنگ های لاشه از نزدیک ترین کوه ها جمع آوری شده و بدون استفاده از هر گونه ملات روی هم قرار گیرند. ارتفاع دیوارهای مسجد نبی به اندازه قد بلندترین مرد عرب در حالی که دست هایش را بلند کرده باشد می باشد و برای پوشش سقف آن نیز از عواملی همچون پوست چهارپایان استفاده شده است. برای ستون ها و تیرها نیز از نخل های خشک و درختان بی بار استفاده شده است.

 

آشنایی با ویژگی های مهم معماری ساختمان سبک خراسانی

از مهمترین ویژگی های معماری ساختمان به سبک خراسانی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پلان هایی به شکل مستطیل
• فضای چهل ستونی و یا شبستانی
• ساختمان های احداث شده با استفاده از این سبک کاملا ساده و بی پیرایه هستند و از هیچ گونه تزئیناتی برای ساخت آن ها استفاده نشده است.
• مصالح اولیه ساخت مساجد به سبک خراسانی خشت خام و آجر هستند.
• بناهای احداث شده با استفاده از معماری ساختمان به سبک خراسانی فاقد پوشش و تزئینات هستند و گاهی اوقات برای پوشش آن ها از کاهگل استفاده می شود.
• تک منار منفک با مقطعی به شکل دایره در بخش شمالی بنا مورد استفاده قرار گرفته است.
• قوس های این گونه ساختمان ها به صورت بیضی، تخم مرغی و ناری هستند.
• در ساختمان های احداث شده با استفاده از معماری ساختمان به سبک خراسانی پلان و نقشه عربی می باشد و بنای ساختمان ایرانی است.
• در داخل و خارج از بنا از هرگونه تزئینات دوری شده است.
• تزئینات موجود در این ساختمان ها ادامه ساسانی هستند اما بسیار کمرنگ تر
• به دلیل ارتفاع زیاد از گنبدها کمتر استفاده می شده است.
• اکثر مصالح ساختمانی مورد استفاده در این بناها بومی می باشند.

 

آشنایی با مهمترین بناهای ساخته شده با استفاده از معماری ساختمان به سبک خراسانی

از مهمترین بناها و مساجدی که با استفاده از معماری ساختمان به سبک خراسانی احداث شده اند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مسجد جامع فهرج که در نیمه اول قرن اول هجری احداث شده است.
• مسجد جامع اردستان
• مسجد تاریخانه دامغان، در زبان ترکی به معنای خدا می باشد و معنای لغوی این مسجد خدای خانه می باشد.
• در نزدیکی یزد و در خرانق نیز آثار مختلفی مشاهده می شود که با استفاده از معماری ساختمان خراسانی احداث شده اند.
• مسجد جامع اصفهان ساختمان اولیه
• مسجد جامع ابرقو
• مسجد جامع نایین
• مسجد جامع تبریز البته اصل آن
• مسجد جامع میبند

در ادامه به ارائه توضیحاتی مختصر در رابطه با هر یک از این مساجد که با استفاده از معماری ساختمان به سبک خراسانی ساخته شده اند خواهیم پرداخت.

 

مسجد جامع فهرج یکی از بناهای مشهور با استفاده از معماری ساختمان سبک خراسانی

مسجد جامع فهرج یکی از مساجد مشهور و احداث شده به سبک معماری ساختمان خراسانی می باشد. این مسجد در حقیقت در 22 کیلومتری یزد و در روستایی به نام فهرج قرار گرفته است. این مسجد در مسیر قدیمی یزد به کرمان واقع شده است. تک مناره گلی این مسجد از فاصله بسیار دور نیز قابل مشاهده است. بنای این مسجد به قرن اول هجری مربوط است و همانند مسجدهای صدر اسلام دارای طراحی بسیار ساده و بی پیرایه هستند.

معماری ساختمان سبک خراسانی

این بنا به طور کامل از خشت خام ساخته شده است و پوشش دیوارهای آن نیز کاهگل می باشد. هدف اولیه ساخت این بنا ایجاد یک مسجد بوده است. تا این زمان اکثر بناهای ساخته شده با استفاده از کاهگل آتشکده های زمان ساسانی بوده اند که با ورود اسلام به ایران تغییر کاربری داده اند و با ایجاد تغییرات در ساختار به مسجد تبدیل شده اند.

از ویژگی های جالب این مسجد می توان به نقش درگاه های ساسانی که با استفاده از گچ روی دیوار شرقی ایجاد شده اند اشاره کرد. در بخش انتهایی شمالی راهروی غربی و درگاه های حجره ها و کنگره های تزئینی اجرا شده اند.

 

مهمترین ویژگی های مسجد فهرج ساخته شده با استفاده از معماری سبک خراسانی

• پوشش طاق آهنگ
• در بخش های شمالی پوشش نیم گنبد وجود دارد.
• در دوره سلجوقی به این مسجد مناره افزوده شده است.
• نما به طور کلی از سیم گل یعنی ماسه+ خاک رس سرند شده+ خاک کاه تمیز ساخته شده است.
• چفدهای دالبری شکل و شکنجی، هلالی و مازه دار
• ارتفاع این بنا نسبت به طول و عرض آن کمی بیشتر است.
• تک مناره گلی که در قرن اول هجری به صورت کاملا ساده و بی پیرایه ساخته شده است. این بنا که به سبک معماری ساختمان خراسانی احداث شده است تمام از خشت احداث شده است.
• پوشش این ساختمان کاهگل می باشد.

 

مسجد تاریخانه دامغان ساخته شده با استفاده از معماری ساختمان سبک خراسانی

یکی دیگر از بناهای مشهور که با استفاده از سبک معماری ساختمان خراسانی احداث شده است مسجد تاریخانه دامغان می باشد. این مسجد در نخستین سال قرن چهارم هجری و در بخش جنوب شرقی دامغان احداث شده است. این مسجد به عنوان یکی از بهترین نمونه های نخستین مساجد و قدیمی ترین بناهای پس از اسلام شناخته شده است. عده ای عقیده دارند که این مسجد در گذشته یک آتشکده بوده است و پس از اینکه اعراب بر آن تسلط یافتند آن را ناری خانه نامیدند. نقشه کلی این مسجد کاملا ساده و بی پیرایه می باشد که شباهت بسیار زیادی به حیاط اندرونی دارد.

 

این مسجد بر پایه شبستان ستون دار احداث شده است که در آن تغییراتی ایجاد شده است. نخستین نمونه شکل گیری ایوان در مساجد شبستانی واقع در ایران می باشد. این مسجد یکی از نخستین مساجد ایرانی می باشد که در آن مناره ساخته شده است.

 

مسجد جامع اصفهان و معماری ساختمان خراسانی

یکی دیگر از مساجد که به سبک معماری ساختمان خراسانی احداث شده است مسجد جامع اصفهان می باشد. این مسجد به عنوان یکی از مسجدهای بزرگ جهان شناخته شده است. اتاقک های گنبد این مسجد نه تنها در سبک معماری ساختمان خراسانی و ایرانی بلکه در معماری بین المللی به عنوان یکی از قشنگترین آثار شناخته شده است.

 

مهمترین ویژگی های مسجد جامع اصفهان

از مهمترین ویژگی های مسجد جامع اصفهان که به سبک معماری ساختمان خراسانی ساخته شده است می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سنگ بنا به سبک معماری خراسانی می باشد که پس از 70 سال کاملا تغییر یافته است.
• در این مکان یک پایه ستون از دوره ساسانی قابل مشاهده می باشد.
• بنای اولیه این مسجد کاملا خشتی بوده است.

 

معماری ساختمان خراسانی و مسجد جامع نیریز

مسجد جامع نیریز یکی دیگر از بناهای واقع در ایران می باشد که با استفاده از معماری سبک خراسانی احداث شده است. این مسجد در ابتدا به سبک معماری خراسانی احداث شده است که بعدها ملحقاتی به آن اضافه شده است. طرح اولیه این مسجد به صورتی است که در بخش جنوبی یک شبستان و در مقابل شبستان یک ایوان وجود داشته باشد. به عقیده برخی از کارشناسان این مسجد در گذشته یک آتشکده بوده است. این مسجد به عنوان یکی از کهن ترین مساجد ایران شناخته شده است. ایوان های باقی مانده از مسجد نیریز به سبک معماری دوره ساسانیان ساخته شده است. این مسجد در حقیقت یکی از قدیمی ترین مسجدها می باشد که به عنوان بنای تاریخی به شهرت دست یافته است. مسجد نیریز در سده های نخست ورود اسلام به ایران احداث شده است.

 

عمارت این مسجد از نوع ناودان شکسته ممتد اواسط قرن چهارم هجری می باشد. در سر در اصلی آن ایوانی واقع شده است که سرتاسر باز است و در ضلع انتهایی آن محراب کاملا بسته و بی روزن احداث شده است.

 

مسجد جامع نائین به سبک معماری ساختمان خراسانی

مسجد جامع نائین یکی دیگر از بناهای احداث شده به سبک معماری ساختمان خراسانی می باشد. در قدیمی ترین بخش این مسجد شبستان جنوبی واقع شده است. در دوران آل بویه و پس از آن تغییرات قابل توجهی در این مسجد رخ داده است. به طور کلی می توان گفت این مسجد ترکیبی از سبک خراسانی و رازی می باشد.

 

 

مسجد جامع اردستان

در تاریخ اسلام نخستین مسجد دو طبقه مسجد جامع اردستان می باشد که در حقیقت یک بنای تاریخی واقع در شهر اردستان است. اردستان در بخش شمالی استان اصفهان قرار گرفته است. معمار مسجد جامع اردستان استاد محمود اصفهانی می باشد. این مسجد که در مرکز محله محال در شهرستان اردستان قرار گرفته است یکی از قدیمی ترین مساجد ایرانی می باشد و به عنوان نخستین مسجد دو طبقه در طول تاریخ اسلام و دومین مسجد دارای چهار ایوان در جهان اسلام شناخته شده است. این مسجد در دوره سلجوقی احداث شده است. این مسجد که در گذشته یک آتشکده و یا معبد بوده است. هلاکوخان مغول در قرن 7 هجری این مسجد را به صورت نیمه خرابه درآورد. از مهمترین ویژگی های فرم اولیه مسجد باید به شبستان، صحن مرکزی، شبستان های ستون دار در 4 سمت حیاط، دیوار خشتی محصور کننده و سر در اشاره کرد. تاریخچه ساخت مسجد جامع اردستان به طور کلی به سه دوره تقسیم می شود.

 

معماری ساختمان مسجد اردستان

• دوره اول: به قرن سوم هجری باز می گردد که به صورت گنبدی ساخته شده بود.
• دوره دوم: این دوره در قرن سوم و چهارم هجری از حالت گنبدی به صورت مسجد کوشک مانند تغییر شکل داده است.
• دوره سوم: در قرن ششم هجری و در عهد سلجوقی این مسجد تخریب شد و به مسجد با چهار ایوان تبدیل شد.

 

بهره گیری از معماری ساختمان به سبک خراسان شمالی در مسجد جامع عتیق

یکی دیگر از مسجدهایی که به سبک معماری ساختمان خراسانی احداث شده است مسجد جامع عتیق می باشد. این مسجد شش در ورودی دارد که یکی از این درها در سمت شمال، یکی در بخش جنوبی، دو در در بخش شرقی و دو در بخش غربی قرار دارند. ضلع شمالی این مسجد رو به قبله است. درب شمالی این مسجد به عنوان در دروازه امام شهرت یافته است. سر در این مسجد به صورت مقرنس کاری می باشد. چهار کتیبه در جرزهای دو طرف سر در این مسجد نصب شده است. روی این چهار کتیبه اسامی دوازده امام نوشته شده است. کتیبه دیگری در سر در بخش شمالی نصب است که تاریخ بازسازی این مسجد در دوران صفوی روی آن نوشته شده است.

 

معماری ساختمان مسجد عتیق

در ضلع شمالی همچنین یک طاق نمای بلند وجود دارد که به طاق مروارید شهرت یافته است و سقف آن با استفاده از آجر مقرنس کاری شده است. بر روی این طاق دو گلدسته زیبا و بلند خودنمایی می کنند. در بخش غربی این طاق نمای مسجد عتیق که با استفاده از معماری ساختمان به سبک خراسانی ساخته شده است در دوازده امام و پنج طاق دیگر قرار گرفته اند. در پشت این طاق نماها در سال 1347 یک شبستان ساخته شده است که امروزه به عنوان دفتر مسجد مورد استفاده قرار گرفته است. شبستان بزرگ مسجد جامع عتیق دارای پنج درب آهنی و محراب زیبا از جنس سنگ می باشد که در بخش شرقی طاق مروارید واقع شده است.

به طور کلی معماری ساختمان سبک خراسانی که به عنوان معماری اسلامی نیز شناخته می شود اغلب برای ساخت مساجد مورد استفاده قرار گرفته است و بسیاری از مساجد قدیمی و تاریخی ایران به این سبک ساخته شده اند.

 

مطالب بیشتر:

 آشنایی با معماری باروک یکی از سبک معماری ایتالیایی

یکی از سبک های معماری که ابتدا در ایتالیا توسعه و رواج یافت سبک باروک می باشد. این سبک معماری دارای ویژگی های ظاهر نمایشی، استفاده از دکور مجلل در نمای خارجی ساختمان و دیوارنگاری با رنگ روشن می باشد. در ادامه قصد داریم تا ویژگی ها و تاریخچه این سبک معماری باروک را به طور کامل و جامع مورد بررسی قرار دهیم و ساختمان هایی که با استفاده از این سبک معماری احداث شده اند را معرفی خواهیم نمود.

 

آشنایی با تاریخچه معماری باروک

این سبک معماری از قرن 16 میلادی و در کشور ایتالیا ظهور یافت. تا حدودی می توان این سبک معماری را نسخه نمایشی سبک معماری رنسانس در نظر گرفت. این سبک معماری به تناسبات مرتب و منطقی دوره های نخستین رنسانس علاقه خاصی نشان نمی دهد. نام این سبک معماری در ابتدا دارای بار معنایی منفی بود و منتقدان این نام را برای این سبک معماری انتخاب نمودند که عقیده داشتند سبک معماری باروک یک سبک افراطی و دارای تجملات زیاد می باشد. در این سبک معماری از نورپردازی، رنگ های پرشور و اثرات خیالی مثل فریب چشم و طراحی هایی که ویژگی این سبک معماری را به بازی می گیرد استفاده می شود.

این سبک معماری همزمان با دوره استعمار اروپایی ها بود و ساختمان های بسیار زیادی در سراسر دنیا با بهره گیری از این سبک معماری ساخته شده اند. بسیاری از ساختمان ها در آلمان و آمریکای جنوبی با استفاده از معماری باروک احداث شده اند. بزرگترین فواره در شهر رم که فواره تروی نام دارد به عنوان یکی از معروف ترین فواره های جهان محسوب می شود که با استفاده از سبک معماری باروک ساخته شده است.

 

در دوره اصلاح کاتولیک این سبک معماری توسعه یافته است. یکی از روش های جذب طرفداران سبک های معماری ایجاد طرح های احساسی و هیجانی در سبک معماری می باشد. به طور کلی می توان گفت معماری کلیسا در بیننده احساس وفاداری بی قید و شرط را القا می کند و لحظه ورود به کلیسا برای تمامی افراد به لحظه ای نمادین، اسرار آمیز و احساسی تبدیل می شد. معماری سبک باروک همزمان با گسترش کلیساها در سراسر دنیا در اروپا و آمریکای جنوبی نیز توسعه یافت. ویژگی های بارز این سبک معماری در هر کشوری دستخوش تغییراتی شد. در ابتدا از این سبک برای ساخت خانه ها استفاده نمی کردند و این سبک تنها برای تزیین کلیساها مورد استفاده قرار می گرفت. بعدها این سبک معماری به عنوان نشان رژیم های خودکامه در ساخت کاخ های سلطنتی مورد استفاده قرار گرفت.

آشنایی با ویژگی های بارز معماری سبک باروک

معمولا در نمای اصلی ساختمان های احداث شده به سبک معماری باروک یک برج مرکزی، گنبد، ایوان، برجسته کاری و طرح های مرکزی مختلف وجود دارد. طراحی های پرشور و نقشه های پیچیده اغلب در معماری باروک مورد استفاده قرار می گیرد تا به راحتی قادر به القای حس جنبش و پویایی در بیننده باشد. استفاده از سطوح صاف در طرح های معماری رنسانس رایج بود اما معماری باروک شامل ترکیبی از تکرار و به هم ریختن درون مایه های کلاسیک سبک رنسانس می باشد. معماران مشهور سبک باروک به طور آزادانه نمای ساختمان را قالب بندی می کردند تا بنا ظاهری سه بعدی پیدا کند و چشم بیننده ها را فریب دهد. یکی از نمونه های بارز سبک معماری باروک ستون های پر پیچ و خم سایه بان روی مقبره سنت پیتر در کلیسای سنت پیتر می باشد.

 

در معماری سبک رنسانس نمای ساختمان به بخش های منظم و متقارن تقسیم می شود اما از نمای ساختمان به سبک معماری باروک به عنوان مجموعه ای واحد و به هم پیوسته یاد می شود. نمای ساختمان احداث شده به سبک رنسانس دارای بخش های یکسان و هم شکل بسیار زیادی می باشد تا توجه بیننده تنها به یک بخش خاص از آن جلب نشود اما در سبک معماری باروک از المان هایی همچون دیوارهای خمیده، مجسمه و نقش های برجسته متعدد در اطراف ورودی مرکزی استفاده می شود. استفاده از انحنا در ساختمان ها باعث می شود تاثیر نور و سایه آن روی نما افزایش قابل توجهی داشته باشد.

 

ویژگی های رایج سبک معماری باروک

• شکوه و جلال
• استفاده از رنگ های روشن
• تقابل و تضاد
• استفاده از پیچ و تاب و خمیدگی در قالب ساختارهای بیضی شکل
• توجه به شکل ظاهری و دکوراسیون پر تشریفات در معماری باروک
• مجسمه طلاکاری شده
• سقف نقاشی شده
• طرح بریده بریده و یا به صورت ناتمام رها شده البته از روی عمد
• نقاشی دیواری در اندازه بزرگ
• طرح نمایشی و پرشور در نمای مرکزی و بیرونی ساختمان
• استفاده از گچ بری و سنگ مرمر در معماری باروک
• تاثیرات واهی و تخیلی همچون فریب چشم
• گنبد بیضی شکل که بیشتر در سبک معماری باروک در اروپای شرقی رواج دارد.

 

آشنایی با مراحل مختلف سبک معماری باروک

به طور کلی می توان گفت معماری باروک به سه مرحله آغازین، پیشرفته و پسین طبقه بندی می شود. در ادامه با معماران معروف و تاثیرگذار در هر دوره از معماری باروک آشنا خواهیم شد.

 

مرحله آغازین سبک معماری باروک

از پیشگامان سبک معماری باروک می توان به کارلو مادرنو اشاره کرد. نمای کلیسای سن پیتر در واتیکان سیتی شاهکار کارلو مادرنو می باشد که به سبک معماری باروک ساخته شده است. طراحی بخش عمده ای از این کلیسا را میکل آنژ با استفاده از سبک معماری رنسانس انجام داده است و مادرنو سال ها بعد آن را گسترش و توسعه داده است. یکی از المان های رایج سبک باروک موجود در این کلیسا سنتوری نیمه تمام آن می باشد که در دوره رنسانس پسین رونق و توسعه قابل توجهی یافته است.

مرحله معماری باروک پیشرفته

از معماران برجسته سبک باروک پیشرفته می توان به فرانچسکو برومینی و جیان لورنزو برنینی اشاره کرد. هر دوی آن ها کارهای خود را بیشتر در رم متمرکز کرده بودند. از شاهکارهای برنینی می توان به بالداکینو یا آسمانه سنت پیتر و ستون های میدان سنت پیتر اشاره کرد. برومینی در حقیقت استاد ساخت دیوارهای منحنی بود و ساختمان های بزرگ بسیار زیادی را طراحی کرده بود. معروف ترین و مشهورترین اثر معماری باروک توسط برومینی کلیسای کوچک سنت چارلز در چهار چشمه می باشد.

 

مرحله معماری باروک پسین

همزمان با تبدیل شدن فرانسه به مرکز فرهنگ غرب سبک معماری باروک پسین رواج یافت. معماری باروک در این کشور سبک خاص خود را داشت و در اروپای شمالی این سبک معماری بین کلاسیک و باروک قرار داشت. در این دوره معماران سبک باروک کم کم از تقارن رایج در دوره قبلی باروک فاصله گرفتند. در فرانسه هر گاه صحبت از معماری باروک پیش می آید در حقیقت منظور باروک پسین می باشد. معروف ترین ساختمان های احداث شده با استفاده از سبک باروک عمارت های کاخ مانند شاتو می باشد. بارزترین ویژگی معماری سبک باروک سقف فرانسوی مانسارد می باشد. یکی دیگر از نمونه های بارز به سبک معماری باروک کاخ ورسای می باشد که دیواره های آن بیشتر به سبک کلاسیک ساخته شده اند. المان هایی از سبک باروک مثل مجسمه های نیم تنه نیز در این کاخ وجود دارد.

 

آشنایی با بناهای معروف ساخته شده به سبک معماری باروک

باشکوه ترین نمونه های معماری باروک در ایتالیا کلیساها هستند و یکی از نمونه های عالی این سبک معماری در فرانسه شاتو می باشد. انگلیس به دو دلیل هنگام صحبت از معماری سبک باروک ذکر می شود: دلیل اول این است که در این دوره از کریستوفر رن به عنوان بزرگ ترین معمار انگلیسی یاد می شود زیرا او طراحی بسیاری از ساختمان های لندن را انجام داده است و دلیل دوم این است که در این دوره در انگلیس سبک پالادیان رواج یافت که در دوره نئو کلاسیک طرفداران بسیار زیادی داشت. با پیدایش سبک فرانسوی دوره باروک به پایان رسید. این سبک معماری از تزئینات و پیچ و خم های باروک الهام گرفته است اما رویکرد و تم این دو سبک معماری با یکدیگر تفاوت های بسیار دارند.

 

سان کارلو اله کواترو فونتانه در رم

یکی از مهمترین ساختمان ها ساخته شده با استفاده از سبک باروک ساختمان سان کارلو اله کواترو فونتانه می باشد که یکی از رهبران این سبک به نام فرانچسکو برومینی طراحی آن را انجام داده است. این بنا در سال های 1638 و 1646 میلادی در رم به نام کلیسای سنت چارلز در چهار چشمه احداث شده است. نمای این کلیسای کاتولیک رومی در سال 1670 توسط برادرزاده برومینی برنادو کامل شده است.

میدان سن پیتر در واتیکان

طراحی میدان سن پیتر در شهر واتیکان به همراه مجموعه ستون های باشکوه و تعداد 140 مجسمه قدیسان بر عهده لورنزو برنینی بوده است. فواره سمت چپ میدان سن پیتر را نیز برنینی ساخته است و تمام تلاش خود را کرده است تا در طراحی فواره سمت چپ از فواره سمت راست پیروی نموده تا بتواند بین آن ها تقارن نسبی ایجاد نماید. معمار و مجسمه ساز مشهور ایتالیایی دومنیکو فونتانا در سال 1586 میلادی در مرکز این میدان یک آبلیسک مصری احداث کرد.

 

موزه انولید در پاریس

یکی از برترین شاهکارهای معماری باروک در فرانسه موزه انولید می باشد. اکثر بخش های این موزه توسط لیبرال برونت طراحی شده است اما مانسارت ساخت گنبد تماشایی آن را تکمیل کرده است. این بنا جهت اسکان جانبازان کشور در سال های 1671 تا 1678 میلادی در پاریس مورد استفاده قرار گرفته است و امروزه موزه ارتش فرانسه مدل های جنگی و تاریخ معاصر را شامل می شود. مقبره برخی از قهرمانان ملی فرانسه همچون ناپلئون بناپارت در این مکان واقع شده است.

 

 

کاخ ورسای در ورسای

یکی از بزرگ ترین کاخ های دنیا و بهترین نمونه غیر مذهبی معماری باروک در فرانسه کاخ ورسای می باشد. دستور ساخت این کاخ توسط لویی چهاردهم در سال 1660 میلادی صادر شد و معماری اکثر بخش های آن همچون تالار آینه ها توسط ژول آردوئن مانسارت صورت گرفته است. جانشین های لویی چهاردهم در این کاخ تغییرات قابل توجه بسیار زیادی انجام دادند و برای دکور برخی از اتاق های این کاخ از سبک معماری باروک پسین بهره گرفته شده است. این مکان و باغ هایش امروزه نیز شکوه و زیبایی خود را حفظ کرده اند و از سال 1837 به بعد به عنوان موزه مورد استفاده قرار گرفت و بازدید از آن برای عموم آزاد گشت.

 

کلیسای سنت چارلز وین

یکی از تحسین برانگیزترین ساختمان های وین که به سبک معماری باروک ساخته شده است کلیسای سنت چارلز می باشد. بر اساس عهد امپراتور کارل ششم در رابطه با جان سالم به در بردن از طاعون کلیسای سنت چارلز احداث شد. این کلیسا در سال های 1716 و 1738 میلادی بنا شد و یوهان برنارد این کلیسا را طراحی کرد. پس از فوت برنارد فیشر مراحل ساخت این کلیسا توسط پسرش که یک معمار اتریشی بود به اتمام رسید.

 

کاخ شونبرون در وین

یکی دیگر از کاخ های باشکوه ساخته شده با بهره گیری از معماری باروک پسین کاخ شونبرون می باشد که پادشاهان هاسبورگ در زمان های قدیم از آن به عنوان اقامتگاه تابستانی استفاده کرده اند. این بنا در حقیقت نمونه اتریشی کاخ ورسای محسوب می شود و معمار آن یوهان برنارد فیشر می باشد که البته با گذشت زمان دستخوش تغییرات کمی شده است. اتاق های این کاخ اغلب به سبک معماری باروک پسین تزئین شده اند و پس از سقوط خاندان هابسبورگ در سال 1918 کاخ شونبرون در اختیار جمهوری اتریش قرار گرفته است و امروزه به عنوان موزه مورد استفاده قرار می گیرد و بازدید از آن برای عموم آزاد است.

 

کلیسای سن پل در لندن

از بهترین نمونه های معماری باروک انگلیسی می توان به کلیسای سن پل در لندن و 2 برج با نمای غربی آن اشاره کرد. کریستوفر رن معمار معروف انگلیسی کار طراحی آن را به عهده داشته است. کریستوفر رن همچنین 50 کلیسای ویران شده در آتش سوزی بزرگ لندن را بازسازی کرد. این کلیسا پس از تکمیل شدن به عنوان بلندترین ساختمان در لندن شناخته می شود و در ساخت آن از روش های مختلف معماری بهره گرفته شده است.

معماری باروک و سن پل

از دیگر ساختمان های باشکوه ساخته شده با استفاده از سبک معماری باروک می توان به کاخ زمستانی در سن پترزبورگ، کلیسای جامع سانتیاگو و کلیسای زاکاتکاس اشاره کرد.

 

مطالب بیشتر:

 آشنایی با سبک معماری کلاسیک و ویژگی های این سبک معماری

به سبکی از معماری که عناصر معماری کلاسیک روم و یونان در آن مورد استفاده قرار می گیرند معماری کلاسیک گفته می شود. اغلب سبک های معماری که پس از دوره رنسانس در اروپا ظاهر شده اند به عنوان معماری کلاسیک در نظر گرفته می شوند. جان سامرسون این تعبیر گسترده را در کتاب خود به نام زبان معماری کلاسیک بیان نموده است. در ادامه با این سبک معماری بیشتر آشنا خواهیم شد.

 

تعریف کامل و جامع سبک معماری کلاسیک

ساختمان های بسیار زیادی با استفاده از سبک معماری کلاسیک تولید شده اند. از جمله این ساختمان ها می توان به پاتئون در دوران یونان باستان، پانتئون برای رم باستان، کلیسای سنت پیتر برای صدر مسیحیت، تمپیه تو برای دوره رنسانس پیشرفته اشاره کرد که همگی این ساختمان ها از اهمیت قابل توجهی برخوردار هستند. مهمترین نشانه های سبک معماری کلاسیک در قرن نوزدهم استفاده از طرح نمای رومی در ساخت بناهای کلاسیک بود. تاریخ معماری در قرن هجدهم به معنای احیای سبک ابتدایی همراه با تغییراتی بود که در جریان آن نظم دنیای کهن اروپا به دنیای مدرن در قرن 18 و 19 تغییر یافت.

 

اطلاعاتی جامع در رابطه با معماری کلاسیک

سبک معماری کلاسیک از معماری رم و یونان ایجاد شده است. پس از معماری کلاسیک بسیاری از سبک های معماری از عناصر این سبک معماری استفاده نموده اند و سبک معماری کلاسیک را احیا کردند، یکی از این سبک ها معماری نئوکلاسیک می باشد. ظاهر شهری خانه ها و اداره ها از نشانه های استفاده از معماری کلاسیک برای ساخت ساختمان ها می باشد. پیدایش و ظهور معماری کلاسیک با اولین حماسه هومر همزمان شد. استفاده از این سبک معماری در زمان رشد امپراتوری روم، ظهور مسیحیت، افول امپراتوری روم تا اواخر دوره باستان رواج داشت و در سده 7 تا 11 قرون وسطی استفاده از این سبک معماری کاهش قابل توجهی می یابد.

 

دوره های معماری کلاسیک

به طور کلی سبک معماری کلاسیک دارای دوره های مختلف می باشد که در ادامه این دوره ها را معرفی خواهیم نمود:

• شیوه و دوران هندسی
• دوران کهن
• دوره کلاسیک
• دوره هلیسم

 

ساختمان سازی به شیوه معماری کلاسیک به حدود 2000 سال قبل در غرب باز می گردد. این سبک معماری نیز همانند دیگر سبک های معماری با گذشت زمان دستخوش تغییرات زیادی شده است. ساختمان های احداث شده به سبک معماری کلاسیم از یک سو همانند داستان برای شما پیام های مهمی خواهد داشت و از سوی دیگر در هر بخش آن یک مسئله عمیق پنهان شده است.

 

معماری به طور کلی به معنای هنر و علم طراحی ساختمان و بنا می باشد. به طور کلی می توان گفت اجتماعی ترین هنر انسان معماری می باشد و سر و سامان دادن یک مکان با استفاده از متریال و روش های مختلف به روش نوآورانه موضوع اصلی معماری می باشد. به عقیده آگوست معماری هنر سازماندهی کردن فضا می باشد که این هنر از طریق ساختمان بیان می گردد.

این سبک معماری نشان دهنده تاثیرات اجتماعی و مذهبی یک ملت می باشد که در نهایت زیبایی و کمالات به دنیا عرضه شده است. زمانی که در یونان انسان محوری از اهمیت قابل توجهی برخوردار بود پایه سبک معماری کلاسیک بنا شد و همه چیز کاملا علمی بنا شد به همین دلیل در معماری کلاسیک گل و گیاه حضور کمرنگی داشته که این برخلاف فرهنگ شرق بوده است.

 

ویژگی های بارز معماری سبک کلاسیک

هماهنگی و تناسب ویژگی اصلی و بارز سبک معماری کلاسیک می باشد. ستون سازی در دوره معماری کلاسیک وارد بخش ساختمان سازی شد. بناهای ساخته شده با استفاده از این سبک معماری دارای ستون های بلند در بخش ورودی می باشند. یکی از خصوصیات اصلی این سبک معماری ستون های تزئین شده هستند به گونه ای که اکثر افراد این سبک معماری را به واسطه ستون ها و تزئینات خاص آن می شناسند. این ستون ها به سقف های بلند نیز نیاز دارند. بر این اساس یکی دیگر از ویژگی های سبک معماری کلاسیک سقف های بلند می باشد که جلال و شکوه فضای کلاسیک را تا حد قابل توجه افزایش می دهند. طراحان از ویژگی سقف های بلند استفاده کرده و از عناصر شلوغ بهره می گیرند. در صورت وجود سقف های بلند به پنجره های بلند نیز بدون شک نیاز خواهید داشت. این پنجره ها اغلب از کف تا سقف نصب شده اند و در این سبک معماری به عنوان سومین ویژگی بارز شناخته می شوند. این پنجره ها به بخش های کوچکتر تقسیم شده و می توانند به صورت صاف و قوس دار باشند. استفاده از پنجره های بلند نمایانگر جلال و شکوه بنای کلاسیک می باشد. خطوط و فضاهای منحنی شکل یکی از نکات مهم و ضروری در ساختمان های کلاسیک می باشد. استفاده از وسایل منحنی و گرد به انسان احساس آرامش، راحتی و اصیل بودن می دهد.

 

رنگ های قابل استفاده در این سبک معماری محدود هستند، به طور کلی از رنگ های دلخواه نمی توان در سبک معماری کلاسیک استفاده کرد و باید به سلیقه خود یکی از رنگ های گرم و پخته را انتخاب نمایید. در این سبک معماری به جای رنگ قرمز از زرشکی، به جای رنگ سبز از رنگ یشمی و به جای رنگ آبی از رنگ سرمه ای استفاده می شود. در حالت کلی رنگ های استفاده شده در معماری کلاسیک با یکی از رنگ های سیاه، قهوه ای و طوسی مخلوط می شوند.

در این سبک معماری سرمه ای، قهوه ای، زرشکی، یشمی، سدری، طلایی، برنزی و صورتی چرک بیشترین کاربرد را دارند اما از همه رنگ ها همزمان با هم نمی توان استفاده کرد. در فضای غالب ساختمان های به این سبک باید از یک یا دو رنگ ثابت استفاده کرد.

 

شیوه های مختلف معماری کلاسیک

به طور کلی سبک معماری کلاسیک به روش های مختلف دوریک، یونیک و کرنتین طبقه بندی می شوند که از اجزای بدن انسان بر گرفته شده اند.

 

معماری کلاسیک دوریک

ساختمان های احداث شده با استفاده از این سبک معماری کاملا رسمی با ساختمان های بلند هستند که ارتفاع آن ها از سطح زمین زیاد است. این ستون ها از سمت پایین به بالا باریک می شوند و بدنه ستون نیز از پایین به بالا باریک شده است و در قسمت میانی ستون به صورت محدب است و سر ستون ساده و بدون تزئینات است.

 

معماری کلاسیک یونیک

در این سبک معماری ستون ها باریک و بلند هستند و سر ستون پیچ خورده و به صورت حلزونی است. طرح ستون های این سبک معماری از هر سو برای بیننده یکسان دیده می شود. ستون های این سبک معماری در مقایسه با معماری کلاسیک دوریک بلندتر هستند و تعداد شیارهای روی بدنه ستون ها حدود 26 عدد است. تغییر شکل سر ستون تفاوت بین این دو سبک معماری کلاسیک را مشخص می سازد. در سبک یونیک ستون سنگی روی پایه ستون دایره ای شکل قرار می گیرد و این ستون ها از سنگ یکپارچه تراشیده شده و دارای فرورفتگی ساخته شده است.

 

معماری کلاسیک شیوه کرنتین

برای ساخت ستون های موجود در معابد برای نخستین بار از سبک کرنتین استفاده شده است. سر این ستون ها به صورت کاسه زنگ رو به بالا هستند.

بناهای مهم ساخته شده با استفاده از سبک معماری کلاسیک از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. از جمله این ساختمان ها می توان به شهر اکروپل و یا ارگ آتن اشاره کرد که اقدامات خاص معماری روی آن ها انجام شده است. معبر پارنتون، معبد الهه آتنا و معبد ارختثوم از جمله ساختمان های بنا شده با استفاده از این سبک معماری هستند. سنگ های این ساختمان ها تراش داده شده و با متریال فلزی بسیار زیبا در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. همچنین از مهمترین بناهای ساخته شده با استفاده از این سبک معماری می توان به معابد سنگی، آمفی تئاتر روباز و فضای جمعی شهری مثل آگورا که محل تجمع و برگزاری مراسم می باشد اشاره کرد.

 

عناصر مورد استفاده در سبک معماری کلاسیک

 

ستون ها

ساختمان های ساخته شده با استفاده از سبک معماری کلاسیک در نمای ورودی دارای ستون های بلند هستند. ستون های تزئین شده به عنوان خصوصیات بارز سبک معماری کلاسیک در نظر گرفته می شوند. به طوری که بسیاری از افراد این ساختمان ها را بر اساس نوع تزئینات ستون ها و سر ستون ها و قدمت آن ها تشخیص می دهند. نمودهای این سبک معماری در طراحی داخلی ساختمان ها مشهود است. در طراحی داخلی این ساختمان ها به استفاده از خطوط عمودی راه راه بر روی دیوارها و پرده های موجود در ساختمان تاکید شده است.

 

سقف

همانطور که گفتیم ستون های بلند نیازمند سقف های بلند هستند. از این رو دومین عنصر مهم در معماری کلاسیک سقف ها هستند، استفاده از سقف بلند در ساختمان شکوه و عظمت فضای مورد نظر را افزایش می دهد به همین دلیل با افزایش ارتفاع سقف شکوه و عظمت فضای مورد نظر نیز افزایش می یابد. همین ویژگی باعث شده است طراحان از عناصر شلوغ در این سبک دکوراسیون استفاده کنند. این سقف ها گاهی دارای گچ بری نیز هستند.

کف

مواد طبیعی همچون سنگ و چوب متریالی هستند که با بهره گیری از معماری سنتی یونانی در این سبک معماری برای کف مورد استفاده قرار می گیرند. این متریال ها در سطوح بزرگ و یکدست به چشم می آیند.

 

مبلمان

در صورتی که برای فضای داخلی خانه خود سبک معماری کلاسیک را انتخاب نمایید تنها می توانید مبلمان استیل را انتخاب نمایید. البته مبلمانی که از ترکیب چوب و پارچه ساخته شده اند و چوب در آن ها به عنوان پایه اصلی مورد استفاده قرار گرفته است نیز می تواند گزینه مناسبی برای شما باشد. چوب به کار رفته در این مبلمان دارای نقش و فرم های برجسته هستند، این فریم های پر نقش و نگار باید با استفاده از پارچه های گلدار و گرانبها پوشیده شده باشند. چوب های به کار رفته در این مبلمان اغلب منبت کاری شده هستند و بر روی آن ها کار دست قابل مشاهده است. در این سبک معماری غذاخوری مکان مستقل را به خود اختصاص می دهد. صندلی ها، بوفه و یا ویترین برای نگهداری سرویس غذاخوری نیز در این سبک معماری مشاهده می شود. دیگر وسایل مورد استفاده در این سبک معماری اغلب از جنس چینی، نقره و شیشه می باشند. طرح هایی از نقوش طبیعت در این سبک معماری نیز مشاهده می شود.

 

نور

در هر حالتی برای انجام کار، آرامش و انجام کارهای معمولی و روزانه بدون شک به نور نیاز خواهید داشت. اصلی ترین عامل پویایی فضای داخلی نور می باشد از این رو بدون نور، فرم رنگ و بافت در فضای داخلی قابل مشاهده نخواهد بود. هدف اصلی نورپردازی ایجاد محیطی زیبا و کارآمد می باشد که با ویژگی های خاص فضای مورد نظر باید منطبق باشد.

نورپردازی مناسب ویژگی خانه ها به سبک کلاسیک را برجسته تر نشان می دهد. در خانه هایی که دارای نشیمن بزرگ هستند استفاده از مبلمان و لوسترها به سبک کلاسیک توصیه می شود. لوسترهای برنجی و یا بلورین برای این خانه ها مناسب می باشد.

 

طراحی داخلی معماری کلاسیک

با استفاده از آباژور در کنار مبلمان و میز ناهارخوری فضا زنده تر و درخشان تر به نظر خواهد آمد. استفاده از لوستر دیوارکوب در کنار آینه و کنسول نیز باعث زیبایی فضای خانه شما خواهد شد. همچنین می توانید از لامپ های دیواری برای دکوراسیون خانه خود استفاده نمایید. نور لامپ ها در این سبک معماری اغلب به صورت خنثی و با رنگ های ملایم و رنگ های روز در نظر گرفته می شوند.

 

رنگ

یکی از ابزار مهم به منظور هدایت و القا حالات روانی در افراد و جوامع رنگ می باشد. استفاده از رنگ مناسب به رفع خستگی و تحریک چشم کمک قابل توجهی می کند. رنگ ها می توانند در ساعات مختلف روز در زمینه های مختلف تضادهایی ایجاد می کنند و در هر ساعت سایه روشن های جدید پدید خواهند آمد. رنگ های مختلف می توانند فضا را متنوع و سرزنده سازند. با استفاده از این رنگ می توان فضا را یکپارچه ساخت و وحدت ایجاد نمود. در کاربرد رنگ از حد وسط استفاده می شود و گاه می توان از رنگ های خیلی روشن و یا خیلی تیره استفاده نمود. رنگ های استفاده شده در این سبک طراحی اغلب برگرفته شده از طبیعت هستند.

 

مطالب بیشتر: